W pewnej rodzinie gospodynie domowe przygotowując świąteczną pieczeń, tuż przed włożeniem jej do brytfanny, ucinały po centymetrze z każdej strony. Zwyczaj ten nie zmieniał się przez lata.
Aż pewnego dnia mała Basia zadała pytanie swojej mamie: Mamo, dlaczego mam ucinać po centymetrze z pieczeni, zanim ją włożę do brytfanny. Mama zastygła w bezruchu i po chwili milczenia odpowiedziała: Córko, tak robiła moja mama. Ja tak robię. I ty tak rób.
Basia nie dała za wygraną. Udała się z pytaniem do babci. Babcia zastygła w bezruchu i po chwili milczenia odpowiedziała: Wnuczko, moja mama tak robiła. Tego nauczyłam twoją mamę. Ona nauczyła ciebie. Tak rób.
Dziewczyna jednak była ciekawa świata i postanowiła zadać to pytanie prababci. Starowinka po jego usłyszeniu zastygła w bezruchu, aż w końcu powiedziała: Kochanieńka, gdy byłam dzieckiem zawsze widziałam, jak moja babka, gdy robiła pieczeń, przed włożeniem jej do brytfanny ucinała po centymetrze z każdej strony. Zwyczaj ten przejęła moja mama, a potem ja, twoja babcia i mama… Ale zdradzę ci tajemnicę. Moja babcia ucinała pieczeń, bo miała za małą brytfannę!
Powinno się, należy, nie wypada, musisz… Czy na pewno? Zadaj sobie kilka pytań:
- W jakich sytuacjach używam słowa muszę?
- O czym myślę, że się powinno?
- Jakim zasadom i zwyczajom hołduję odruchowo, bo tak należy?
- Czego moim zdaniem nie wypada i z jakiego powodu? Czy na pewno się z tym zgadzam? Co by się stało, gdybym zrobiła, zrobił inaczej?
- Co robisz, bo tego chcesz?
- Jakich rzeczy, relacji, zachowań, doznań potrzebujesz?
- Co robisz, bo możesz, bo taki jest Twój wybór?
- A teraz Twoja kolej. Co chcesz zrobić z tym wszystkim?
