Szlakami turystyki alternatywnej – Toruń

Toruń zachwyca pięknem gotyckiej starówki, nadwiślańskimi bulwarami, klimatycznymi knajpkami i restauracjami. W każdym turystycznym pakiecie obowiązkowo musi się znaleźć selfie z pomnikiem Kopernika, wejście na wieżę ratuszową i wizyta w Muzeum Toruńskiego Piernika… Ale zwiedzanie Torunia wcale nie musi przebiegać tak sztampowo.

Jeśli szukasz czegoś innego, możesz znaleźć w Toruniu atrakcje turystyczne na marginesie tych klasycznych, takie, o których nie dowiesz się nawet z najbardziej dokładnych przewodników. Jeśli jesteś gotowy odkryć to miasto na nowo, zapraszamy do czytania.

Dla tropicieli street artu

Polecamy zwiedzanie Torunia poprzez szlaki murali. Jeden z nich znajduje się na osiedlu Na Skarpie. „Eko-murale SKARPA” to cykl pięciu murali ekologicznych, składających się na kilkusetmetrową ścieżkę edukacyjną, dotyczącą m.in. wykorzystania energii i dbania o środowisko. Drugi, „Szlak Murali Patriotycznych”, jest znacznie dłuższy, prowadzi przez kilka osiedli (m.in. Bielany i osiedle Na Skarpie). W jego skład wchodzi osiem malowideł o tematyce historycznej, upamiętniających m.in. gen. Elżbietę Zawacką i Juliana Fałata.

W przestrzeni Torunia warto też poszukać pojedynczych murali (np. na budynkach przy ul. Wojska Polskiego, ul. Chrobrego, ul. Konstytucji 3 Maja), a wychodząc poza malarstwo wielkoformatowe wybrać się na spontaniczny spacer: bez mapy i wyznaczonych ścieżek, śladami nielegalnie tworzonego graffiti o tematyce sportowej. Spostrzegawczy spacerowicz zapewne dostrzeże, że są to dzieła, które manifestują sympatie lub antypatie między kibicami klubów sportowych: Apator i Elana.

Toruński fenomen polega na tym, że to zespoły reprezentujące odmienne dziedziny sportu: żużel i piłkę nożną. Od lat na ścianach budynków mieszkalnych, murach, słupach i przystankach autobusowych toczy się pomiędzy ich kibicami symboliczna walka o przestrzeń osiedli. Walka, w której bronią są napisy, szablony i vlepki.

Może zainteresuje Cię: Wolimierz – dobra wspólnota

Dla miłośników architektury

Toruń to nie tylko perły architektury gotyckiej. Warto udać się na osiedla, gdzie można podziwiać zabytki reprezentujące również inne style. Bydgoskie Przedmieście, Chełmińskie Przedmieście, osiedla Rybaki i Mokre zachwycają secesyjnymi kamienicami i zachowanymi w bardzo dobrym stanie budynkami z pruskiego muru. Poza podziwianiem ich brył, polecamy przyjrzeć się detalom architektonicznym: balkonom, drzwiom, ogrodzeniom oraz zdobieniom okien, altanek i dachów.

Z kolei Rubinkowo i osiedle Na Skarpie to niewątpliwie przykłady klasycznych blokowisk, na których odnajdziemy wiele ciekawych, modernistycznych rozwiązań. Modernizm w pigułce to także kampus UMK na Bielanach, budynek Wydziału Humanistycznego UMK, Dyrekcji Lasów Państwowych na Bydgoskim Przedmieściu oraz siedziba Miejskiej Przychodni Specjalistycznej (zarówno bryła, jak i wnętrze).

Dla wielbicieli przyrody

Wielu turystów odwiedzających Toruń wybiera się na pomost, znajdujący się po drugiej stronie Wisły – naprzeciwko Starówki, by móc stamtąd podziwiać panoramę miasta. Mało kto jednak zwraca uwagę na to, że jest tam rezerwat przyrody Kępa Bazarowa. Udając się tam, spacerujemy ścieżkami, które wiją się pośród pomników przyrody: starych topoli i wierzb. Znajdujący się na terenie rezerwatu las ma charakter lęgowy, to ostoja 58 gatunków ptaków! Gniazdują tam m.in. dzięcioły, zimorodki, myszołowy i puszczyki.

Atrakcją dla miłośników przyrody będzie także Szkoła Leśna na Barbarce. Realizowane są tam projekty edukacyjne i zajęcia plenerowe (np. obserwacje ornitologiczne, warsztaty z zakresu rozpoznawania gatunków drzew), działa także duży park linowy i Barbarkowy Park Rekreacyjny.

Dla pasjonatów historii

Wspomniana wyżej Barbarka to także Miejsce Pamięci Narodowej. Mieści się tutaj zespół pomnikowo-cmentarny, do którego należy m.in. Cmentarz Ofiar Hitleryzmu – osób zamordowanych w lasach Barbarki podczas II wojny światowej.

Obowiązkowym punktem tropicieli ciekawostek historycznych powinna być wizyta w niedawno otwartym Muzeum Twierdzy Toruń. Twierdza Toruń to także kilkanaście fortów i zabudowań obronnych, rozsianych po całym mieście. Przy sprzyjającej pogodzie można wypożyczyć rower miejski i wybrać się w teren, aby zobaczyć je wszystkie.

Niewielu wie, że ważną rolę w powojennych dziejach Torunia odgrywał przemysł. W latach 60.-70. ubiegłego wieku w Toruniu działało wiele zakładów, zatrudniających nawet po kilka tysięcy osób. Sporo z nich zniknęło z mapy miasta, po wielu pozostały jedynie ruiny, niektóre zaś doczekały się renowacji. Pozostałości słynnego muru po „Tormięsie”, dawne hale ZWS „Elana”, budynki gazowni oraz odnowiony kompleks po Fabryce Maszyn i Kotłów, Odlewni Żelaza i Stali „Born & Schütze (dziś CH „Bumar”) zapewne zachwycą fanów surowych, postindustrialnych przestrzeni.

Ciągle jeszcze mało transparentne w opisach historii Torunia są dzieje Podgórza. Obecnie to osiedle, jednakże w latach 1924–1938 Podgórz był odrębnym miastem. Spacer po jego obecnym terenie to okazja do poszukania śladów dawnej „miejskości” tego miejsca: rynku i budynku dawnego ratusza, w którym mieściła się siedziba władz.

Do takich wycieczek po Toruniu warto się przygotować. Zamiast lektury klasycznych przewodników turystycznych polecamy książkę Katarzyny Kluczwajd Toruń, którego nie ma oraz cykle książek: Zabytki toruńskie młodszego pokolenia i Toruńskie przedmieścia sprzed lat.