9 października 2020 roku była polska premiera najnowszego filmu Agnieszki Holland, „Szarlatan”. Ten przejmujący dramat obyczajowy opowiada historię czeskiego zielarza i uzdrowiciela.
Mikoláškek to postać autentyczna. Leczył, uzdrawiał, prowadził własny szpital. Diagnozował pacjentów na podstawie analizy przynoszonych na konsultacje próbek moczu, przyrządzał ziołowe mikstury, mające pomóc w dolegliwościach. W Czechach był niezwykle popularny, uznawany wręcz za cudotwórcę.
Film nie jest jednak klasyczną biografią uzdrowiciela. To przede wszystkim opowieść o outsiderze, który odkrywa w sobie dar, a następnie poszukuje własnej tożsamości, szlifuje posiadany talent i postanawia wykorzystać go najlepiej jak potrafi: pomagając ludziom.
To również historia o zmaganiu się jednostki z systemem politycznym. Wszakże uzdrowiciel był na celowniku służb specjalnych, które uznały go za szerzącego wśród ludu zabobony. Władzy nie podobała się również religijność i ekstrawagancki tryb życia, jaki prowadził.
Film ma szczególny wymiar psychologiczny. Obserwując głównego bohatera, widzimy obraz człowieka, który jest pełen sprzeczności: uduchowiony, ale brutalny, uzdolniony, ale bezwzględny w dążeniu do realizacji osobistych celów, szczęśliwy, choć często przepełniony cierpieniem. Jaki jest tak naprawdę tytułowy szarlatan? Agnieszce Holland udaje się pozostawić to pytanie bez jednoznacznej odpowiedzi. Tak, aby widz poszukiwał jej sam, uświadamiając sobie nieprzewidywalność i dwoistość natury ludzkiej.
Całość osadzono w szarej i targanej biedą czechosłowackiej rzeczywistości. Składa się na nią niezwykle brutalny i surowy obraz społeczeństwa, dla którego często wizyta u znachora była jedyną nadzieją, ostatnią deską ratunku.
„Szarlatan” to film dla tych, którzy poszukują nieoczywistych historii. Szokuje i zaskakuje, sprawia wrażenie niedokończonej opowieści, dzięki czemu pozwala na własną interpretację i ocenę postępowania głównej postaci.
