Sigmund Freud (6 maja 1856 r. – 23 września 1939 r. ) – austriacki neurolog i psychiatra żydowskiego pochodzenia, ojciec psychoanalizy. Jego liczne badania i teorie podbiły świat psychologii i psychoterapii, bezpowrotnie go zmieniając. Freudowska myśl bezsprzecznie odcisnęła się również na filozofii, kulturze i sztuce oraz humanistyce XX wieku.
7 nowatorskich koncepcji Sigmunda Freuda
- Struktura umysłu składa się z trzech części: id, ego i superego. Wrodzone id – w nim rezydują nieuświadomione popędy, superego – miejsce zgromadzenia zakazów, nakazów oraz norm społecznych, realistyczne ego – pełni rolę mediatora między impulsami a normami, wspiera realizację popędów id, ale też je kontroluje.
- Sfera nieświadomości przechowuje ukryte popędy seksualne, tłumione myśli i uczucia oraz wyparte traumy i wspomnienia z przeszłości. To tam ego za pomocą mechanizmów obronnych spycha wszelkie nieakceptowalne treści. Kluczem do zawartości nieświadomości są analiza swobodnych skojarzeń oraz snów.
- Marzenia senne mają za zadanie podtrzymywać czynność spania. Kryją się za nimi spełnione życzenia, w przeciwnym bowiem razie obudziłyby śpiącego. Na kształt śnienia wpływają wydarzenia i myśli, których człowiek doświadcza podczas codziennego, rutynowego życia. Interpretacja snów stanowi ważną część psychoanalizy.
- Bóg jest iluzją, opartą na infantylnej potrzebie posiadania potężnej postaci ojca. Ponadto religię, która niegdyś była potrzebna do tłumienia gwałtownych porywów istot ludzkich na dawniejszym etapie rozwoju cywilizacji, można spokojnie zastąpić osiągnięciami nauki i rozumu. Co więcej, religia ze swoimi cyklicznymi rytuałami jest „uniwersalną nerwicą obsesyjną”.
- Postępowaniem człowieka kierują nieuświadomione popędy i traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa. Ludzka psychika podlega dwóm sprzecznym instynktom: samozachowawczemu popędowi życia, który manifestuje się pod postacią libido oraz destrukcyjnemu popędowi śmierci (tanatos).
- Panseksualizm – kontakty seksualne u ludzi są, tak jak u zwierząt, motywowane wyłącznie popędem seksualnym. Powrót wypartych popędów seksualnych jest przyczyną zaburzeń osobowości i nerwic.
- Kompleks Edypa – każdy chłopiec znajdujący się w fallicznym okresie rozwoju psychoseksualnego, czyli pomiędzy trzecim a szóstym rokiem życia, darzy atencją seksualną swoją matkę, podczas gdy jednocześnie odczuwa wrogość wobec ojca, postrzegając go jako rywala.
Znane cytaty Sigmunda Freuda
„Większość ludzi tak naprawdę nie pragnie wolności, ponieważ wolność niesie za sobą odpowiedzialność, a odpowiedzialność jest dla większości ludzi przerażająca”.
„Ciężko jest znieść jarzmo życia – przynosi nam ono zbyt wiele bólów, rozczarowań, zadań, których nie sposób rozwiązać. Nie możemy tego znieść, nie sięgając po środki odurzające”.
„Niewyrażone emocje nigdy nie umierają. Zostają zakopane żywcem, aby powrócić później w znacznie gorszej postaci”.
Ciekawostki: kontrowersyjny związek Freuda i kokainy
Sigmund Freud eksperymentował z kokainą na sobie i swoich pacjentach. Regularnie zażywał małe dawki, aby złagodzić skutki depresji i niestrawności. Doszedł do wniosku, że może ona służyć nie tylko jako afrodyzjak, antydepresant czy środek przeciwbólowy, ale także remedium na uzależnienie od morfiny. Co więcej, twierdził, że jej regularne przyjmowanie nie prowadzi do uzależnienia, a do awersji względem substancji. Swoje odkrycie opublikował na łamach „The Lancet” w 1885 roku. Artykuł przyniósł mu długo wyczekiwaną sławę. Znany wiedeński lekarz Ernst von Fleischl-Marxow poszedł za radą swojego przyjaciela Sigmunda Freuda i postanowił wyleczyć uzależnienie od morfiny kokainą. Niestety, wpadł w jeszcze większe uzależnienie i w niedługim czasie zmarł. Po tym wydarzeniu Freud wycofał się ze swoich wcześniejszych twierdzeń.
Chichotem losu jest fakt, że kokainowy nałóg Freuda doprowadził do odkrycia znieczulających właściwości narkotyku, co stało się przełomem w chirurgii oka. Machiny nie dało się zatrzymać, kokaina podbiła rynek medyczny jako szeroko stosowany lek ogólny, sprzedawany w aptekach i drogeriach bez recepty.
