W latach 80. XX w. zaczęto na szeroką skalę rozwijać podejście integracyjne, które wykorzystuje elementy charakterystyczne dla poszczególnych szkół psychoterapeutycznych oraz umiejętnie łączy proponowane przez nie podejścia i metody leczenia zaburzeń.
W 2012 r. został przeprowadzony projekt badawczy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki, dotyczący rynku usług psychoterapeutycznych w Polsce. Według zebranych danych, aż 54% terapeutów deklaruje, że swoje praktyki opiera na podejściu o charakterze integracyjnym.
Psychoterapia integracyjna w 7 głównych punktach:
- Nie ma uniwersalnego remedium na wszystkie zaburzenia, a każda jednostka powinna być poddana indywidualnemu oddziaływaniu terapeutycznemu, dopasowanemu do jej potrzeb. Co więcej klient ma pewną kontrolę nad wyborem rodzaju i technik terapeutycznych w trakcie procesu leczenia.
- Źródło zaburzeń psychicznych jest wieloaspektowe, dlatego analiza konkretnego przypadku i wybór metody leczenia nie powinny być ograniczane przez sztywne ramy jednego nurtu psychoterapeutycznego.
- Kluczowym elementem potrzebnym do zajścia zmiany jest relacja terapeutyczna oraz indywidualne predyspozycje jednostki. Ważnym aspektem jest aktywna postawa pacjenta, podczas gdy terapeuta uzależnia swoje podejście i model pracy od cech charakteru i potrzeb konkretnej osoby.
- Dobór odpowiedniej formy terapii jest oparty na całościowym obrazie człowieka, a więc jego sferze intelektualnej, emocjonalnej, fizycznej, duchowej, społecznej.
- Koncepcje, metody i narzędzia mogą być modyfikowane w trakcie procesu terapeutycznego w taki sposób, aby były odpowiednio dopasowane do ewolucji zachodzącej w pacjencie, zmian jego sytuacji życiowej oraz nabywanych doświadczeń.
- Synteza różnych podejść psychoterapeutycznych przebiega w sposób systemowy i na tej podstawie można wymienić 4 główne koncepcje nurtu integracyjnego: psychoterapia eklektyczna, terapia asymilatywna, integracja teoretyczna oraz integracja poprzez czynniki wspólne.
- Praca w tym nurcie jest wyzwaniem dla terapeuty, który musi zgłębić wiedzę na temat szeregu metod leczenia i ich oddziaływania na poszczególne zaburzenia w konkretnym kontekście.
Wskazania do zastosowania psychoterapii integracyjnej
Siła podejścia eklektycznego tkwi w możliwości szerokiego doboru efektywnych metod i spersonalizowanych narzędzi, co bezsprzecznie pozwala zmierzyć się z różnorakimi zaburzeniami o zróżnicowanym podłożu.
Badania poparte dowodami potwierdzają pozytywny wpływ podejścia integracyjnego w leczeniu problemów natury psychicznej typu: zespół stresu pourazowego, depresja, depresja poporodowa, zespół lęku uogólnionego, zespół lęku społecznego, fobie specyficzne, uzależnienie od substancji psychoaktywnych, dysocjacyjne zaburzenie osobowości, zaburzenie obsesyjno-kompulsywne, jak również zaburzenia odżywiania.
Czas trwania i przebieg psychoterapii zintegrowanej
Szkoła integracyjna łączy wiele teorii tradycyjnych nurtów oraz wykorzystuje techniki i narzędzia zaczerpnięte z różnych koncepcji psychologicznych, ze względu na to ciężko jednoznacznie ustalić przebieg sesji, czas jej trwania i system pracy terapeuty. Zindywidualizowane podejście do człowieka oraz charakteru i złożoności jego zaburzenia z pewnością determinują konieczność każdorazowego ustalania kontraktu terapeutycznego przez obie strony relacji.
