O sztuce dostrzegania – 7 zasad obserwacji bez ocen

Gdy dostrzegamy samych siebie, innych ludzi lub ich zachowania, powstrzymując się przy tym od ocen, odnotowujemy pewne fakty, nie dopuszczając do głosu emocji. Dzięki temu zamiast słownej przepychanki, walki o rację i rywalizacyjnego odbijania piłeczki, możemy sprawniej i bardziej efektywnie porozumiewać się z innymi.

Adepci sztuki dostrzegania nie gromadzą informacji o kimś, by potem wykorzystać je dla własnych korzyści lub komuś zaszkodzić. Nie kategoryzują ludzi według ocennych list: wad i zalet, mocnych i słabych stron, czyichś wzlotów i upadków. Odżegnują się od ratingów, rankingów i zestawień porównawczych. Nie angażują się w plotki i nie stosują triangulacji, czyli taktyki manipulacji polegającej na przekazywaniu informacji za pośrednictwem osoby trzeciej (a więc w ramach trójkąta). Sprzeciwiają się nierównowadze sił podczas rozmowy. Wyrzekają się przestarzałych poglądów i praktyk, które uniemożliwiają budowanie sprzyjającej rozmowie atmosfery bezpieczeństwa i zaufania.

Czytaj także: Informacja zwrotna – czy potrafisz jej udzielać?

Dostrzegając, mamy szansę rzeczywiście ZOBACZYĆ drugiego człowieka/sytuację takim/taką, jakimi one są poza naszymi osobistymi filtrami. Minimalizujemy zniekształcenia wywołane popełnianymi przez każdego z nas błędami poznawczymi. Dajemy drugiej osobie przestrzeń w kontakcie z nami, bo nie zamykamy jej z marszu w klatce naszych własnych ocen i oczekiwań. Sami nie szufladkując, mamy większe szanse na podobną reakcję drugiej strony w stosunku do nas.

Od czego zacząć szlifowanie sztuki dostrzegania?

Tamra Chandler i Laura Dowling Grealish, ekspertki z PeopleFirm LLC, w 2018 roku zaliczonej przez „Forbesa” do najlepszych amerykańskich firm konsultingowych zajmujących się zarządzaniem, radzą:

1. Pamiętaj, że dostrzeganie nie ma związku ze statusem, pozycją ani siłą.
2. Dostrzeganie ma pomagać innym oraz nam samym rozumieć świat, uczyć się i rozwijać („Co mogę zrozumieć i czego mogę się nauczyć dzięki temu, że coś dostrzegam?”).
3. Dostrzegaj to, co się dzieje wokół ciebie, powstrzymując się od ocen, a formułując jedynie jednoznaczne i merytoryczne spostrzeżenia.
4. Odwołuj się do własnych obserwacji, a nie pogłosek czy domniemań.
5. Skupiaj się na tu i teraz, na chwili obecnej, na teraźniejszości.
6. Bez względu na okoliczności dostrajaj się do świata i przyglądaj się mu z uwagą.
7. Pamiętaj, że dostrzegając występujesz w roli świadka postępu, który dokonuje się wokół. Nie czekaj więc na stan idealny, nie oczekuj doskonałości.

Więcej narzędzi do efektywnej komunikacji znajdziesz w książce Feedback (i inne brzydkie słowa).

Polecamy także: Uzdrowić ekonomię, zbudować nowy, lepszy świat – część I